Chấn thương chỉnh hình thường là một cụm từ dùng để mô tả các chấn thương do một lực bên ngoài nào đó gây ra như té ngã, tai nạn nghiêm trọng. Những chấn thương này xảy ra ở hệ thống cơ xương, bao gồm xương, sụn, khớp, dây chằng, cơ và gân của cơ thể. Các chấn thương thường gặp bao gồm gãy xương, rách dây chằng, rách gân và trật khớp.
Điều trị và phẫu thuật
Tuỳ vào tình trạng của tổn thương mà người bệnh sẽ được chỉ định các phương pháp điều trị nội khoa hoặc can thiệp ngoại khoa bằng phẫu thuật.
Thông thường, những trường hợp sau đây sẽ có chỉnh định phẫu thuật chấn thương chỉnh hình:
- Các chấn thương về xương như gãy xương.
- Các chấn thương dây chằng như đứt dây chằng chéo trước, rách gân…
- Các bệnh lý về cột sống như thoái hoá cột sống, thoát vị đĩa đệm, thoái hoá chỏm xương đùi, u xương….
Theo các báo cáo khảo cổ học, phẫu thuật trong chấn thương chỉnh hình đã ra đời từ thời trung cổ. Và với sự phát triển của khoa học công nghệ, ngày nay phẫu thuật chỉnh hình đã có nhiều thành tựu nổi bật, trong đó có ứng dụng công nghệ 3D, mang lại những hiệu quả vượt bậc trong điều trị và phục hồi chức năng cho các bệnh nhân chấn thương chỉnh hình.
Công nghệ 3D là gì?
Công nghệ 3D là một thuật ngữ chung để chỉ những kỹ thuật và thiết bị có khả năng tạo ra, hiển thị và xử lý các hình ảnh, đối tượng hay mô hình có chiều sâu. Công nghệ 3D bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng trong bài viết này, chúng tôi sẽ tập trung vào ba ứng dụng chính trong chấn thương chỉnh hình, đó là: chụp ảnh y tế 3D, in 3D và mô phỏng 3D.
Chụp ảnh y tế 3D
Chụp ảnh y tế 3D là kỹ thuật sử dụng các phương pháp như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI) hay chụp X-quang để tạo ra các hình ảnh chi tiết về cấu trúc bên trong cơ thể. Các hình ảnh này có thể được xem trên máy tính hay các thiết bị di động, hoặc được in ra thành các mô hình 3D cầm tay. Chụp ảnh y tế 3D có nhiều ưu điểm so với chụp ảnh truyền thống 2D như:
- Cho phép nhìn thấy các chi tiết về hình dạng, kích thước, vị trí và mối quan hệ giữa các cơ quan, mô và xương.
- Giúp chẩn đoán chính xác hơn các bệnh lý về xương khớp, cơ, dây thần kinh, mạch máu hay khối u.
- Hỗ trợ lập kế hoạch và thực hiện các ca phẫu thuật phức tạp, như ghép xương, cấy ghép khớp hay chỉnh hình đốt sống.
- Giảm thiểu sự can thiệp của bác sĩ, giảm nguy cơ nhiễm trùng và tăng hiệu quả điều trị.
In 3D
In 3D là kỹ thuật sử dụng máy in 3D để tạo ra các đối tượng có hình dạng và kích thước mong muốn từ các nguyên liệu như nhựa, kim loại, sứ hay sinh vật. In 3D có thể được áp dụng trong chấn thương chỉnh hình để tạo ra các sản phẩm như:
- Các mô hình 3D của các bộ phận cơ thể, giúp bác sĩ và bệnh nhân hiểu rõ hơn về tình trạng bệnh lý và phương pháp điều trị.
- Các dụng cụ y tế 3D, như nẹp, nạng, vật liệu nối hay dây cắt, giúp bảo vệ, hỗ trợ và khôi phục chức năng cho các bộ phận bị chấn thương.
- Các cơ quan nhân tạo 3D, như xương, khớp, gân hay da, giúp thay thế hoặc bổ sung cho các cơ quan bị mất hay suy yếu.
Máy in 3D để tạo ra các đối tượng có hình dạng và kích thước mong muốn
In 3D có nhiều lợi ích trong chấn thương chỉnh hình như:
- Cho phép tùy biến theo nhu cầu và đặc điểm của từng bệnh nhân, tăng khả năng thích ứng và thoải mái.
- Giảm chi phí, thời gian và phức tạp của quá trình sản xuất và vận chuyển các sản phẩm y tế.
- Tăng khả năng tương thích sinh học và giảm nguy cơ bị từ chối hay gây viêm nhiễm cho các cơ quan nhân tạo.
Mô phỏng 3D
Mô phỏng 3D là kỹ thuật sử dụng phần mềm máy tính để tạo ra các môi trường, hành động hay hiệu ứng ảo có chiều sâu. Mô phỏng 3D có thể được áp dụng trong chấn thương chỉnh hình để tạo ra các ứng dụng như:
- Các phần mềm học tập 3D, giúp sinh viên y khoa và bác sĩ nâng cao kiến thức và kỹ năng về giải phẫu, sinh lý và điều trị các bệnh lý chỉnh hình.
- Các phần mềm huấn luyện 3D, giúp bác sĩ rèn luyện và đánh giá năng lực thực hiện các ca phẫu thuật chỉnh hình.
- Các phần mềm phục hồi 3D, giúp bệnh nhân tập luyện và cải thiện chức năng của các bộ phận bị chấn thương.
Mô phỏng 3D giúp bác sĩ rèn luyện và đánh giá năng lực thực hiện các ca phẫu thuật chỉnh hình
Mô phỏng 3D có nhiều ưu điểm trong chấn thương chỉnh hình như:
- Tăng cường trải nghiệm học tập và huấn luyện, giúp nâng cao hiệu quả và chất lượng của giáo dục và đào tạo y khoa.
- Giảm rủi ro và sai sót trong quá trình phẫu thuật, giúp tăng an toàn và thành công của điều trị.
- Tăng động lực và sự tương tác của bệnh nhân trong quá trình phục hồi, giúp tăng tốc độ và kết quả của hồi phục.
Vấn đề về chấn thương chỉnh hình có thể xảy ra với bất cứ ai. Với sự phát triển của y học hiện đại, có rất nhiều phương pháp điều trị tiên tiến được áp dụng giúp nâng cao hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, khi có các bất thường hoặc chấn thương xảy ra, người bệnh cần chủ động theo dõi, tới ngay các cơ sở y tế có các bác sĩ chuyên khoa chấn thương chỉnh hình càng sớm càng tốt để đảm bảo các tổn thương được điều trị đúng cách và kịp thời.