Bệnh đái tháo đường nếu không kiểm soát được có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như loét chân, tổn thương thần kinh ngoại biên, đục thủy tinh thể, nguy cơ cao đau tim và đột quỵ tăng cao... Việc kiểm soát bệnh đái tháo đường tại nhà giúp người bệnh chủ động hơn trong việc theo dõi chỉ số đường huyết cũng như duy trì mức độ đường huyết ổn định, từ đó phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường.
Khi nào nên theo dõi đường huyết?
Theo dõi đường huyết là một phần quan trọng của quản lý bệnh đái tháo đường và nên được thực hiện theo các chỉ dẫn của bác sĩ. Bên cạnh việc tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị, lịch tái khám của bác sĩ tại các cơ sở y tế, các chuyên gia cũng khuyến cáo người bệnh cần kết hợp theo dõi chặt chẽ chỉ số đường huyết tại nhà theo các mốc thời gian như sau:
- Trước và sau bữa ăn: Đo đường huyết trước và sau mỗi bữa ăn giúp theo dõi cách cơ thể phản ứng với thức ăn và điều chỉnh chế độ ăn uống và điều trị thuốc nếu cần thiết.
- Trước và sau khi tập luyện: Đo đường huyết trước khi tập luyện giúp đảm bảo rằng mức đường huyết không quá thấp hoặc quá cao để tập luyện an toàn. Đo lại sau khi tập luyện giúp theo dõi cách cơ thể phản ứng sau khi tập luyện và điều chỉnh nhu cầu năng lượng và insulin.
- Khi có triệu chứng: Nếu cảm thấy các triệu chứng như mệt mỏi, run tay, đói hoặc chóng mặt, cần đo đường huyết để kiểm tra mức đường huyết hiện tại và xử lý ngay lập tức nếu cần.Trước khi lái xe hoặc thực hiện các hoạt động cần tập trung: Đo đường huyết trước khi lái xe hoặc thực hiện các hoạt động cần tập trung giúp đảm bảo tình trạng sức khỏe tốt để thực hiện hoạt động một cách an toàn.
- Trước khi đi ngủ: Đo đường huyết trước khi đi ngủ giúp đảm bảo rằng mức đường huyết ổn định qua đêm và giảm nguy cơ tụt đường huyết (hypoglycemia) khi ngủ.
Hướng dẫn theo dõi kiểm soát đường máu tại nhà
Việc theo dõi và kiểm soát đường huyết tại nhà là một phần quan trọng của quản lý bệnh đái tháo đường. Dưới đây là hướng dẫn cơ bản để bạn có thể thực hiện:
Vệ sinh tay:
- Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước ấm, lau khô tay trước khi tiến hành đo đường huyết
Chuẩn bị kim:
- Lắp kim vào ống dẫn và điều chỉnh sâu độ cắm tùy thuộc vào loại da của từng người.
Gắn que thử vào máy đo:
- Gắn que thử vào máy đo đường huyết, nhớ đóng kín lọ chứa que thử để tránh độ ẩm.
Chuẩn bị vị trí lấy máu:
- Nhẹ nhàng massage các ngón tay và sau đó thả lỏng để máu lưu thông tốt hơn. Đợi cho da khô trước khi tiến hành đâm kim.
Lấy mẫu máu:
- Sát trùng vùng da và đầu ngón tay bằng cồn 70 độ trước khi đâm kim. Để thẳng mũi kim hướng vào đầu ngón tay, bấm máy đo và bóp nhẹ để lấy mẫu máu cho que thử.
Bảo vệ vết châm:
- Sử dụng khăn sạch hoặc băng dính để bảo vệ vết châm và tránh nguy cơ nhiễm trùng.
Ghi chép kết quả:
- Theo dõi máy đo đường huyết và ghi lại kết quả vào sổ tay hoặc ứng dụng.
Vệ sinh thiết bị:
- Vệ sinh máy đo và các dụng cụ theo hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong sử dụng lần sau.
Thông thường đường huyết an toàn sẽ trong khoảng 70mg/dl đến 150mg/dl. Người bị hạ đường huyết sẽ ở dưới ngưỡng 70mg/dl còn đường huyết tăng cao trên 180mg/dl.
Lưu ý quan trọng khi theo dõi đường huyết của bệnh đái tháo đường tại nhà
Khi theo dõi đường huyết tại nhà, có một số lưu ý quan trọng cần nhớ để đảm bảo độ chính xác và an toàn:
- Luôn luôn rửa tay trước khi lấy mẫu máu để đảm bảo không có bất kỳ dầu mỡ, bụi bẩn hoặc chất lạ nào làm ảnh hưởng đến kết quả đo.
- Đảm bảo rằng máy đo đường huyết và các phụ kiện đang hoạt động chính xác, không hết hạn sử dụng.
- Sử dụng kỹ thuật đúng để lấy mẫu máu từ ngón tay, đảm bảo mẫu máu đủ và không bị nhiễm bẩn.
- Sử dụng que thử mới mỗi lần đo đường huyết để đảm bảo tính chính xác của kết quả.
- Tránh đo đường huyết ở nơi có ánh sáng mạnh hoặc nhiệt độ cao hoặc thấp quá mức vì có thể làm biến đổi kết quả đo.
- Ghi lại kết quả đường huyết và thời gian đo vào một sổ tay hoặc ứng dụng điện thoại di động để theo dõi xu hướng và điều chỉnh điều trị.
- Thực hiện kiểm tra kiểm soát định kỳ theo lịch trình được đề xuất bởi bác sĩ hoặc chuyên gia y tế và báo cáo kết quả (khi cần).
- Lưu trữ thiết bị đo đường huyết và các phụ kiện liên quan ở nơi khô ráo, mát mẻ và thoáng đãng, vận chuyển an toàn (khi cần).
- Nắm vững các biện pháp cần thực hiện khi gặp phải tình huống khẩn cấp như tụt đường huyết hoặc tăng đường huyết đột ngột.
Việc theo dõi đường huyết chuẩn các bước, tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh và duy trì hoạt động thể chất đều là những yếu tố quan trọng giúp duy trì mức đường huyết ổn định. Hãy kiểm tra với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để biết lịch trình cụ thể, tần suất đo đường huyết phù hợp với tình trạng sức khỏe và kế hoạch điều trị của bạn.